Zelfbeschadiging en jezelf pijn doen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 15% van de adolescenten dit doet.* Veel mensen zijn tussen de 14 en 17 jaar wanneer ze zich voor het eerst pijn doen. Het niet goed om kunnen gaan met je eigen emotie en angst wordt vaak gezien als voorspeller voor zelfbeschadiging en depressie. Depressie is op zijn beurt ook een voorspeller voor zelfbeschadiging.
Omgaan met overweldigende gevoelens
Zelfbeschadiging wordt vaak gezien als methode om met overweldigende negatieve gevoelens om te gaan, wanneer andere manieren om met deze gevoelens om te gaan niet voldoende helpt. In de psychologie wordt er dan vaak gesproken over een dysfunctionele emotieregulatie. Dit wetende ging ik mezelf afvragen waarom ik mezelf pijn deed. Welke emoties kon ik niet reguleren op een gezonde manier?
Inmiddels heb ik het voor mezelf helder. Tijdens het herstellen wist ik in het begin niet waarom ik mezelf pijn deed. Ik had geen idee wat voor emoties eraan voor af gingen. Boosheid? Angst? Waardeloosheid? Somberte? Vies? Iets anders? Ik kon alleen benoemen dat ik spanning voelde. Ik moet weg. Ik moet mezelf pijn doen. Het leek wel dwang.
Wat zit er achter de (drang tot) zelfbeschadiging?
Ik ging registeren wanneer ik mezelf pijn deed, hoe ik mezelf pijn deed, de situatie in kaart brengen. Ook als ik drang voelde, maar er niet aan toegaf, hield ik bij. Ik probeerde op die manier te achter halen wat er voorafging aan mezelf pijn doen. Na een tijd iedere keer alles te analyseren en te evalueren met mezelf en anderen, kwam ik er steeds meer achter welk gevoel zorgde dat ik mezelf pijn deed.
Een zogenoemde trigger was voor mij bijvoorbeeld de emotie boos. Dit was voor mij een emotie die ik (bijna) niet kon verdragen. Nu ik dit wist, kon ik er iets mee. Ik kon een stap verder gaan. Ik kon gaan oefenen met het benoemen van mijn gevoel. Ik kon het ‘boos’ noemen en anderen konden aan mij vragen ‘Voel jij je boos?’. Zoals een ouder zijn kind helpt om emoties te herkennen, te benoemen en te uiten. Op deze manier heb ik stap voor stap geleerd om boos te zijn. Om deze boosheid niet alleen op mezelf te richten, maar ook naar buiten.
– Anneke
*Tilton-Weaver, L., Marshall, S,K., & Svensson, Y. (2019). Depressive symptoms and non-suicidal self-injury during adolescence: Latent patterns of short-term stability and change. Journal of Adolescence 75, 163-174. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2019.07.013